کد مطلب:74701 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:411

بسم الله الرحمن الرحیم

خطبه ی «همام» از خطبه های معروف نهج البلاغه است كه در آن سیای پرهیزگاران و ترسیم جمال متقین، از زبان امام امیرالمومنین علی علیه السلام بیان شده است.

«همام» از یاران زاهد و اهل سیر و سلوك امام بوده است، كلمه ی «همام» از ریشه ی لغوی «همم» است، بمعنای كسی كه تصمیم هر كاری بگیرد آن را به انجام رساند و تا آن را تمام و كمال نكند رها نكند.

قبل از مطالعه ی این خطبه، لازم است به مطالب ذیل توجه شود:

1- مساله تقوی از مهمترین و زیربنایی ترین مسایل زندگی انسانی است. یعنی تحقق زندگی انسانی بستگی به رعایت این اصول و قواعد دارد، البته باید اعتراف كرد كه انسانیت، درجات ومراتب مختلفی دارد و بیانات امام به شاگردشان در سطح والا و عالی است و برای كسانیكه درصدد وصول به آن مقصد عالی و حركت در مسیر كمال اند، بهترین راهنماست.

2- رسیدن به اوج كمال و تقوی، تدریجی است و مرحله به مرحله باید آن را انجام داد، یكشبه نمی توان به آن قله ی رفیع دست یافت، بنابراین عزیزانی كه علاقمند به این مسیر معنوی هستند و دل در هوای رسیدن به مقامات متقین و اولیاء الهی را دارند، لازم است زندگی خود را بر اساس یك برنامه ریزی دقیق و صحیح تنظیم كرده و در همه ی موارد، راه صحیح را پیدا كرده و ادامه دهند تا

[صفحه 5]

انشاءالله پس از پیمودن راه و انجام خودسازی، مطابق با دستورات ائمه اطهار (ع)، به سرمنزل مقصود نائل شوند.

3- نقطه ی آغاز و مراحل سیر معنوی را باید از مربیان وارسته، كه خود این راه را طی كرده اند، فراگرفت و خودكامه و بی راهبر نمی توان در این وادی وارد شد و یا از هر كس دستوری گرفت.

4- در امور تربیتی و خودسازی باید مداومت و استمرار داشت تا روح آدمی به آن جایگاه متعالی صعود كند، با شتاب و عجله به هدف نمی توان رسید.

5- سعی شود كه عبادتها با حال، توجه و با احساس شیرینی و لذت انجام شود و از تحمیل و فشار در عبادت خودداری گردد. به عبارت دیگر باید عبادات مستحب كم كم و به تدریج صورت گیرد تا عشق به نیایش شیرین تر از خواب، در ذائقه جلوه كند.

6- باید همواره توجه كرد كه خودسازی باعث كناره گیری از مردم و انزوا نشود، نعمت های دنیا، مخلوق خدا و برای بندگان خداست.

7- سیر و سلوك نباید انسان را از انجام مسوولیتها و تلاشهای اجتماعی، سیاسی واقتصادی باز دارد.

8- بعضی از بیانات امیرمومنان علی علیه السلام، از نظر سیر و حركت، مربوط به مقامت خیلی عالی است كه رسیدن بدان مستلزم سیر تدریجی و وصول به مدارج قبلی است. فرد خودساخته كه در راه است باید این سیر تدریجی را رعایت كرده و بدون مقدمه وارد مراحل عالی تر نگردد.

صفحه 5.