کد مطلب:99 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:454
نجـاسـات
مسأله 86 ـ نجاسات یازده چیز است: اول: بول، دوّم: غائط، سوّم: منی، چهارم: مُردار، پنجم: خون، ششم و هفتم: سگ و خوك، هشتم: كافر، نهم: شراب، دهم: فقّاع، یازدهم: عرق شتر نجاست خوار.
1 و2 ـ بول و غائط
مسأله 87 ـ بول و غائط انسان و هر حیوان حرام گوشتی كه خون جهنده دارد یعنی اگر رگ آن را ببرند، خون از آن جستن می كند، نجس است.
مسأله 88 ـ فضله پرندگان حرام گوشت، پاك است.
مسأله 89 ـ بول و غائط حیوان نجاستخوار، نجس است و همچنین است بول و غائط حیوانی كه انسان آن را وطی كرده، یعنی با آن نزدیكی نموده، و همینطور گوسفندی كه گوشت آن از خوردن شیر خوك، محكم شده است.
3 ـ مـنی
مسأله 90 ـ منی حیوانی كه خون جهنده دارد، نجس است.
4 ـ مردار
مسأله 91 ـ مردار حیوانی كه خون جهنده دارد، نجس است، چه خودش مرده باشد یا برخلاف دستوری كه در شرع معیّن شده، آن را كشته باشند. و ماهی چون خون جهنده ندارد، اگرچه در آب بمیرد، پاك است.
مسأله 92 ـ چیزهایی از مردار كه مثل پشم و مو و كرك و استخوان و دندان، روح ندارد اگر از غیر حیوانی باشد كه مثل سگ نجس است، پاك می باشد.
مسأله 93 ـ اگر از بدن انسان یا حیوانی كه خون جهنده دارد و در حالی كه زنده است گوشت یا چیز دیگری را كه روح دارد جدا كنند، نجس است.
مسأله 94 ـ پوستهای مختصر لب و جاهای دیگر بدن كه موقع افتادنشان رسیده، اگرچه آنها را بكنند پاك است.
مسأله 95 ـ تخم مرغی كه از شكم مرغ مرده بیرون می آید، اگرچه پوست روی آن سفت نشده باشد، پاك است.
[31]
مسأله 96 ـ اگر بره و بزغاله بمیرند، پنیر مایه ای كه در شیردان آنها می باشد پاك است، ولی ظاهر آن را باید آب كشید.
مسأله 97 ـ دواجات روان و عطر و روغن و واكس و صابون كه از كشورهای غیر مسلمان می آورند اگر انسان یقین به نجاست آنها نداشته باشد، پاك است.
مسأله 98 ـ گوشت و پیه و چرمی كه در دست مسلمان باشد، پاك است ولی اگر بدانند كه آن مسلمان از كافر گرفته و رسیدگی نكرده كه از حیوانی است كه به دستور شرع كشته شده یا نه، نجس نمی باشد ولی خوردن آنها حرام است و نماز در لباسی كه از آن چرم باشد، جایز نیست.
5 ـ خــون
مسأله 99 ـ خون انسان و هر حیوانی كه خون جهنده دارد، یعنی حیوانی كه اگر رگ آن را ببرند خون از آن جستن می كند، نجس است، پس خون حیوانی كه مانند ماهی و پشه خون جهنده ندارد، پاك می باشد.
مسأله 100 ـ اگر حیوان حلال گوشت را به دستوری كه در شرع معین شده بكشند و خون آن به مقدار معمول بیرون آید، خونی كه در بدنش می ماند، پاك است، ولی اگر به علت نفس كشیدن یا به واسطه این كه سر حیوان در جای بلندی بوده خون به بدن حیوان برگردد، آن خون نجس است.
مسأله 101 ـ خونی كه در تخم مرغ می باشد نجس نیست و احتیاط مستحب آن است كه از آن اجتناب شود.
مسأله 102 ـ زردابه ای كه در حال بهبودی زخم در اطراف آن پیدا می شود، اگر معلوم نباشد كه با خون مخلوط است، پاك می باشد.
مسأله 103 ـ خونی كه گاهی موقع دوشیدن شیر دیده می شود نجس است و شیر را نجس می كند.
مسأله 104 ـ خونی كه از لای دندانها می آید، اگر به واسطه مخلوط شدن با آب دهان از بین برود، پاك است، و فرو بردن آب دهان در این صورت اشكال ندارد.
مسأله 105 ـ خونی كه به واسطه كوبیده شدن زیر ناخن یا زیر پوست می میرد، اگر طوری شود كه دیگر به آن خون نگویند، پاك است، و اگر به آن خون بگویند در صورتی نجس است كه ناخن یا پوست سوراخ شود، و در این صورت اگر
[32]
مشقت ندارد باید برای وضو و غسل، خون را بیرون آورند و اگر مشقت دارد باید اطراف آن را به طوری كه نجاست زیاد نشود، بشویند و پارچه یا چیزی مثل پارچه، بر آن بگذراند و روی پارچه دست تر بكشند.
مسأله 106 ـ اگر انسان نداند كه خون، زیر پوست مرده یا گوشت به واسطه كوبیده شدن به آن حالت درآمده پاك است.
مسأله 107 ـ اگر موقع جوشیدن غذا ذرّه ای خون در آن بیفتد، تمام غذا و ظرف آن نجس می شود و جوشیدن و حرارت و آتش پاك كننده نیست.
6 و 7 ـ سگ و خوك
مسأله 108 ـ سگ و خوكی كه در خشكی زندگی می كنند حتی مو و استخوان و پنجه و ناخن و رطوبت های آنها، نجس است ولی سگ و خوك دریایی پاك است.
8 ـ كـافـر
مسأله 109 ـ كافر یعنی كسی كه معتقد به خدا نیست، یا برای خدا شریك قرار می دهد، یا پیغمبری حضرت خاتم الانبیاء محمد بن عبدالله(صلی الله علیه وآله) را قبول ندارد، نجس است. مگر اهل كتاب كه پاك می باشند و در مسئله (114) نیز خواهد آمد و نیز كسی كه ضروری دین یعنی چیزی را كه مسلمانان جزء دین اسلام می دانند منكر شود; چنانچه بداند آن چیز ضروری دین است، و انكار آن چیز به انكار نبوت برگردد، نجس می باشد، و اگر نداند احتیاطاً باید از او اجتناب كرد.
مسأله 110 ـ تمام بدن كافر، حتی مو و ناخن و رطوبت های او نجس است.
مسأله 111 ـ اگر پدر و مادر و جدّ و جدّه بچّه نابالغ كافر باشند آن بچه هم نجس است، و اگر یكی از اینها مسلمان باشد بچه پاك است.
مسأله 112 ـ كسی كه معلوم نیست مسلمان است یا نه اگر چنانچه مسلمان یا كافر بودن آن در گذشته نیز معلوم نباشد پاك است. ولی احكام دیگر مسلمانان را ندارد. مثلاً نمی تواند با زن مسلمان ازدواج كند یا در قبرستان مسلمانان دفن شود.
مسأله 113 ـ اگر مسلمانی به یكی از دوازده امام دشنام دهد، یا با آنان دشمنی داشته باشد، نجس است.
مسأله 114 ـ مرتدّ ( ملّی باشد یا فطری) نجس است ولی اهل كتاب مانند
[33]
یهود و نصاری پاك می باشند.
9 ـ شـراب
مسأله 115 ـ شراب و هر چیزی كه انسان را مست كند، چنانچه به خودی خود روان باشد، نجس است و اگر مثل بنگ و حشیش، روان نباشد اگرچه چیزی در آن بریزند كه روان شود، پاك است.
مسأله 116 ـ الكل صنعتی كه برای رنگ كردن درب و میز و صندلی و مانند اینها به كار می برند اگر انسان نداند از چیزی كه مست كننده و روان است درست كرده اند، پاك می باشد.
مسأله 117 ـ اگر انگور و آب انگور به خودی خود یا به واسطه پختن جوش بیاید خوردنش حرام ولی نجس نیست.
مسأله 118 ـ خرما و مویز و كشمش و آب آنها اگر جوش بیایند پاك، و خوردن آنها حلال است.
10 ـ فقّاع
مسأله 119 ـ فقّاع كه از جو گرفته می شود و به آن آب جو می گویند نجس است، ولی آبی كه به دستور طبیب از جو می گیرند و به آن ماء الشعیر می گویند پاك می باشد.
11 ـ عرق شتر نجاستخوار
مسأله 120 ـ عرق شتر نجاستخوار، نجس است، ولی اگر حیوانات دیگر، نجاستخوار شوند از عرق آنها اجتناب لازم نیست.
عرق جنب از حرام
مسأله 121 ـ عرق جنب از حرام، نجس نیست، ولی احتیاط واجب آن است كه با بدن یا لباسی كه به آن آلوده شده، نماز نخوانند.
مسأله 122 ـ اگر انسان در موقعی كه نزدیكی با زن، حرام است (مثلاً در روزه ماه رمضان) با زن خود نزدیكی كند بنا بر احتیاط واجب باید از عرق خود در نماز
[34]
اجتناب نماید.
مسأله 123 ـ اگر جنب از حرام نتواند غسل نماید، و عوض غسل: تیمم نماید بنابر احتیاط واجب باید از عرق خود در نماز اجتناب نماید.
مسأله 124 ـ اگر كسی از حرام جنب شود و بعد با حلال خود نزدیكی كند بنابر احتیاط واجب، باید از عرق خود در نماز اجتناب كند، ولی اگر اول با حلال خود نزدیكی كند و بعد از حرام، جنب شود، واجب نیست از عرق خود اجتناب كند.
راه ثابت شدن نجاست
مسأله 125 ـ نجاست هر چیز از سه راه ثابت می شود:
اوّل: خود انسان یقین كند چیزی نجس است، و اگر گمان داشته باشد چیزی نجس است لازم نیست از آن اجتناب نماید، مگر آن كه به واسطه گمان، اطمینانی كه مردم عادی آن را علم به حساب می آورند حاصل شود، كه در این صورت اجتناب لازم است. بنابراین غذا خوردن در قهوه خانه و مهمانخانه هایی كه افراد لاابالی و كسانی كه پاكی و نجسی را مراعات نمی كنند، در آنها غذا می خورند، اگر انسان یقین نداشته باشد غذایی را كه برای او آورده اند نجس است اشكال ندارد.
دوّم: كسی كه چیزی در اختیار او است بگوید آن چیز نجس است، مثلاً همسر انسان یا نوكر یا كلفت بگوید ظرف یا چیز دیگری كه در اختیار او است نجس می باشد.
سوّم: دو مرد عادل بگویند چیزی نجس است و نیز اگر یك نفر عادل هم بگوید چیزی نجس است، بنابر احتیاط واجب باید از آن چیز اجتناب كرد.
مسأله 126 ـ اگر به واسطه ندانستن مسأله، نجس بودن و پاك بودن چیزی را نداند، مثلاً نداند كه عرق جنب از حرام پاك است یا نه، باید مسأله را بپرسد، ولی اگر با این كه مسأله را می داند، چیزی را شك كند پاك است یا نه، مثلاً شك كند آن چیز خون است یا نه، یا نداند كه خون پشه است یا خون انسان، پاك می باشد.
مسأله 127 ـ چیز نجسی كه انسان شك دارد پاك شده یا نه، نجس است، و چیز پاك را اگر شك كند نجس شده یا نه، پاك است. و اگر هم بتواند نجس بودن یا پاك بودن آن را بفهمد لازم نیست تحقیق كند.
مسأله 128 ـ اگر بداند یكی از دو ظرف یا دو لباسی كه از هر دوی آنها استفاده می كند نجس شده، و نداند كدام است، باید از هردو اجتناب كند، بلكه اگر مثلاً
[35]
نمی داند لباس خودش نجس شده یا لباسی كه هیچ از آن استفاده نمی كند و مال دیگری است، باز هم احتیاط آن است كه از لباس خودش اجتناب نماید، اگرچه لازم نیست.
راه نجس شدن چیزهای پاك
مسأله 129 ـ اگر چیز پاك به چیز نجس برسد و هردو یا یكی از آنها به طوری تر باشد كه تری یكی به دیگری برسد، چیز پاك نجس می شود، و اگر تری به قدری كم باشد كه به دیگری نرسد، چیزی كه پاك بوده نجس نمی شود.
مسأله 130 ـ اگر چیز پاكی به چیز نجس برسد و انسان شك كند كه هردو یا یكی از آنها تر بوده یا نه، آن چیز پاك نجس نمی شود.
مسأله 131 ـ دو چیزی كه انسان نمی داند كدام پاك و كدام نجس است اگر چیز پاكی با رطوبت به یكی از آنها برسد، نجس نمی شود، ولی اگر یكی از آنها قبلاً نجس بوده و انسان نداند پاك شده یا نه، چنانچه چیز پاكی به آن برسد نجس می شود.
مسأله 132 ـ زمین و پارچه و مانند اینها اگر رطوبت داشته باشد هر قسمتی كه نجاست به آن برسد نجس می شود و نقاط دیگر آن پاك است و همچنین است خیار و خربزه و مانند اینها.
مسأله 133 ـ هرگاه شیره و روغن روان باشد همین كه یك نقطه از آن نجس شد، تمام آن نجس می شود. ولی اگر روان نباشد تمام آن نجس نمی شود بلكه فقط جائی كه نجاست به آن رسیده نجس می شود.
مسأله 134 ـ اگر مگس یا حیوانی مانند آن، روی چیز نجسی كه تر است بنشیند و بعد روی چیز پاكی كه آن هم تر است بنشیند، چنانچه انسان بداند نجاست همراه آن حیوان بوده، چیز پاك نجس می شود، و اگر نداند پاك است.
مسأله 135 ـ اگر جایی از بدن كه عرق دارد نجس شود و عرق از آن جا به جای دیگر برود، هرجا كه عرق به آن برسد نجس می شود، و اگر عرق به جای دیگر نرود جاهای دیگر بدن پاك است.
مسأله 136 ـ اخلاطی كه از بینی یا گلو می آید، اگر خون داشته باشد; جایی كه خون دارد نجس و بقیه پاك است پس اگر به بیرون دهان یا بینی برسد، مقداری را كه
[36]
انسان یقین دارد جای نجس اخلاط به آن رسیده، نجس است و محلی را كه شك دارد جای نجس به آن رسیده یا نه، پاك می باشد.
مسأله 137 ـ اگر آفتابه ای را كه ته آن سوراخ است روی زمین نجس بگذارند چنانچه آب طوری زیر آن جمع گردد كه با آب آفتابه یكی حساب شود، آب آفتابه نجس می شود، و اگر سوراخ آن به زمین نجس متّصل نباشد و آب زیر آفتابه با آب داخل آن یكی حساب نشود آب داخل آفتابه نجس نمی شود.
مسأله 138 ـ اگر چیزی داخل بدن شود و به نجاست برسد، در صورتی كه بعد از بیرون آمدن، آلوده به نجاست نباشد پاك است، پس اگر اسباب اماله یا آب آن در مخرج غائط وارد شود، یا سوزن و چاقو و مانند اینها در بدن فرو رود و بعد از بیرون آمدن، به نجاست آلوده نباشد نجس نیست. و همچنین است آب دهان و بینی اگر در داخل به خون برسد و بعد از بیرون آمدن به خون آلوده نباشد.
احكام نجاسات
مسأله 139 ـ نجس كردن خط و ورق قرآن حرام است، و اگر نجس شود باید فوراً آن را آب بكشند.
مسأله 140 ـ اگر جلد قرآن نجس شود باید آن را آب بكشند.
مسأله 141 ـ گذاشتن قرآن روی عین نجس، مانند خون و مردار اگرچه آن عین نجس خشك باشد حرام است، و برداشتن قرآن از روی آن واجب می باشد.
مسأله 142 ـ نوشتن قرآن با مركب نجس، اگرچه یك حرف آن باشد حرام است. و اگر نوشته شود باید آن را آب بكشند، یا به واسطه تراشیدن و مانند آن كاری كنند كه از بین برود و چنانچه از بین نمی رود باید آن را آب بكشند.
مسأله 143 ـ باید از دادن قرآن به كافر خودداری كنند، و اگر قرآن در دست اوست در صورت امكان از او بگیرند ولی چنانچه مقصود از دادن قرآن و یا داشتن قرآن تحقیق و مطالعه در دین باشد و نیز انسان بداند كه كافر با دست تر قرآن را لمس نمی كند اشكالی ندارد.
مسأله 144 ـ اگر ورق قرآن یا چیزی كه احترام آن لازم استـ ( مثل كاغذی كه
[37]
اسم خدا یا پیغمبر(صلی الله علیه وآله) یا امام(علیه السلام) بر آن نوشته شده) در مستراح بیفتد بیرون آوردن و آب كشیدن آن اگرچه خرج داشته باشد واجب است، و اگر بیرون آوردن آن ممكن نباشد بنابر احتیاط واجب به آن مستراح نروند تا یقین كنند آن ورق پوسیده است. و نیز اگر تربت سیّد الشهداء(علیه السلام) در مستراح بیفتد و بیرون آوردن آن ممكن نباشد باید تا وقتی كه یقین نكرده اند كه به كلّی از بین رفته به آن مستراح نروند.
مسأله 145 ـ خوردن و آشامیدن چیز نجس حرام است و نیز خورانیدن عین نجس به اطفال حرام می باشد، ولی اگر خود طفل غذای نجس را بخورد یا با دست نجس غذا را نجس كند و بخورد جلوگیری از او لازم نیست.
مسأله 146 ـ فروختن و عاریه دادن چیز نجسی كه می شود آن را آب كشید اگر نجس بودن آن را اعلام نكند اشكال ندارد، ولی چنانچه انسان بداند كه خریدار یا عاریه گیرنده آن را در خوردن و آشامیدن استعمال می كند باید نجاستش را به او بگوید.
مسأله 147 ـ اگر انسان ببیند كسی چیز نجسی را می خورد یا با لباس نجس نماز می خواند لازم نیست به او بگوید.
مسأله 148 ـ اگر جایی از خانه یا فرش كسی نجس باشد و ببیند بدن یا لباس یا چیز دیگر كسانی كه وارد خانه او می شوند با رطوبت به جای نجس رسیده است، لازم نیست به او بگوید.
مسأله 149 ـ اگر صاحب خانه در بین غذا خوردن بفهمد غذا نجس است، باید به مهمانها بگوید، اما اگر یكی از مهمانها بفهمد لازم نیست به دیگران خبر دهد.
مسأله 150 ـ اگر چیزی را كه عاریه كرده نجس شود اگر بداند كه صاحبش آن چیز را در خوردن و آشامیدن استعمال می كند، واجب است به او بگوید.
مسأله 151 ـ اگر بچّه بگوید چیزی كه در دست او است نجس است و یا بگوید: آن چیز را آب كشیدم، نباید حرف او را قبول كرد. اگرچه بعید نیست حرف بچّه ممیز كه خوب و بد را می فهمد یا بچّه مراهق ( یعنی بچّه ای كه نزدیك به بلوغ است) معتبر باشد.
1 و2 ـ بول و غائط
مسأله 87 ـ بول و غائط انسان و هر حیوان حرام گوشتی كه خون جهنده دارد یعنی اگر رگ آن را ببرند، خون از آن جستن می كند، نجس است.
مسأله 88 ـ فضله پرندگان حرام گوشت، پاك است.
مسأله 89 ـ بول و غائط حیوان نجاستخوار، نجس است و همچنین است بول و غائط حیوانی كه انسان آن را وطی كرده، یعنی با آن نزدیكی نموده، و همینطور گوسفندی كه گوشت آن از خوردن شیر خوك، محكم شده است.
3 ـ مـنی
مسأله 90 ـ منی حیوانی كه خون جهنده دارد، نجس است.
4 ـ مردار
مسأله 91 ـ مردار حیوانی كه خون جهنده دارد، نجس است، چه خودش مرده باشد یا برخلاف دستوری كه در شرع معیّن شده، آن را كشته باشند. و ماهی چون خون جهنده ندارد، اگرچه در آب بمیرد، پاك است.
مسأله 92 ـ چیزهایی از مردار كه مثل پشم و مو و كرك و استخوان و دندان، روح ندارد اگر از غیر حیوانی باشد كه مثل سگ نجس است، پاك می باشد.
مسأله 93 ـ اگر از بدن انسان یا حیوانی كه خون جهنده دارد و در حالی كه زنده است گوشت یا چیز دیگری را كه روح دارد جدا كنند، نجس است.
مسأله 94 ـ پوستهای مختصر لب و جاهای دیگر بدن كه موقع افتادنشان رسیده، اگرچه آنها را بكنند پاك است.
مسأله 95 ـ تخم مرغی كه از شكم مرغ مرده بیرون می آید، اگرچه پوست روی آن سفت نشده باشد، پاك است.
[31]
مسأله 96 ـ اگر بره و بزغاله بمیرند، پنیر مایه ای كه در شیردان آنها می باشد پاك است، ولی ظاهر آن را باید آب كشید.
مسأله 97 ـ دواجات روان و عطر و روغن و واكس و صابون كه از كشورهای غیر مسلمان می آورند اگر انسان یقین به نجاست آنها نداشته باشد، پاك است.
مسأله 98 ـ گوشت و پیه و چرمی كه در دست مسلمان باشد، پاك است ولی اگر بدانند كه آن مسلمان از كافر گرفته و رسیدگی نكرده كه از حیوانی است كه به دستور شرع كشته شده یا نه، نجس نمی باشد ولی خوردن آنها حرام است و نماز در لباسی كه از آن چرم باشد، جایز نیست.
5 ـ خــون
مسأله 99 ـ خون انسان و هر حیوانی كه خون جهنده دارد، یعنی حیوانی كه اگر رگ آن را ببرند خون از آن جستن می كند، نجس است، پس خون حیوانی كه مانند ماهی و پشه خون جهنده ندارد، پاك می باشد.
مسأله 100 ـ اگر حیوان حلال گوشت را به دستوری كه در شرع معین شده بكشند و خون آن به مقدار معمول بیرون آید، خونی كه در بدنش می ماند، پاك است، ولی اگر به علت نفس كشیدن یا به واسطه این كه سر حیوان در جای بلندی بوده خون به بدن حیوان برگردد، آن خون نجس است.
مسأله 101 ـ خونی كه در تخم مرغ می باشد نجس نیست و احتیاط مستحب آن است كه از آن اجتناب شود.
مسأله 102 ـ زردابه ای كه در حال بهبودی زخم در اطراف آن پیدا می شود، اگر معلوم نباشد كه با خون مخلوط است، پاك می باشد.
مسأله 103 ـ خونی كه گاهی موقع دوشیدن شیر دیده می شود نجس است و شیر را نجس می كند.
مسأله 104 ـ خونی كه از لای دندانها می آید، اگر به واسطه مخلوط شدن با آب دهان از بین برود، پاك است، و فرو بردن آب دهان در این صورت اشكال ندارد.
مسأله 105 ـ خونی كه به واسطه كوبیده شدن زیر ناخن یا زیر پوست می میرد، اگر طوری شود كه دیگر به آن خون نگویند، پاك است، و اگر به آن خون بگویند در صورتی نجس است كه ناخن یا پوست سوراخ شود، و در این صورت اگر
[32]
مشقت ندارد باید برای وضو و غسل، خون را بیرون آورند و اگر مشقت دارد باید اطراف آن را به طوری كه نجاست زیاد نشود، بشویند و پارچه یا چیزی مثل پارچه، بر آن بگذراند و روی پارچه دست تر بكشند.
مسأله 106 ـ اگر انسان نداند كه خون، زیر پوست مرده یا گوشت به واسطه كوبیده شدن به آن حالت درآمده پاك است.
مسأله 107 ـ اگر موقع جوشیدن غذا ذرّه ای خون در آن بیفتد، تمام غذا و ظرف آن نجس می شود و جوشیدن و حرارت و آتش پاك كننده نیست.
6 و 7 ـ سگ و خوك
مسأله 108 ـ سگ و خوكی كه در خشكی زندگی می كنند حتی مو و استخوان و پنجه و ناخن و رطوبت های آنها، نجس است ولی سگ و خوك دریایی پاك است.
8 ـ كـافـر
مسأله 109 ـ كافر یعنی كسی كه معتقد به خدا نیست، یا برای خدا شریك قرار می دهد، یا پیغمبری حضرت خاتم الانبیاء محمد بن عبدالله(صلی الله علیه وآله) را قبول ندارد، نجس است. مگر اهل كتاب كه پاك می باشند و در مسئله (114) نیز خواهد آمد و نیز كسی كه ضروری دین یعنی چیزی را كه مسلمانان جزء دین اسلام می دانند منكر شود; چنانچه بداند آن چیز ضروری دین است، و انكار آن چیز به انكار نبوت برگردد، نجس می باشد، و اگر نداند احتیاطاً باید از او اجتناب كرد.
مسأله 110 ـ تمام بدن كافر، حتی مو و ناخن و رطوبت های او نجس است.
مسأله 111 ـ اگر پدر و مادر و جدّ و جدّه بچّه نابالغ كافر باشند آن بچه هم نجس است، و اگر یكی از اینها مسلمان باشد بچه پاك است.
مسأله 112 ـ كسی كه معلوم نیست مسلمان است یا نه اگر چنانچه مسلمان یا كافر بودن آن در گذشته نیز معلوم نباشد پاك است. ولی احكام دیگر مسلمانان را ندارد. مثلاً نمی تواند با زن مسلمان ازدواج كند یا در قبرستان مسلمانان دفن شود.
مسأله 113 ـ اگر مسلمانی به یكی از دوازده امام دشنام دهد، یا با آنان دشمنی داشته باشد، نجس است.
مسأله 114 ـ مرتدّ ( ملّی باشد یا فطری) نجس است ولی اهل كتاب مانند
[33]
یهود و نصاری پاك می باشند.
9 ـ شـراب
مسأله 115 ـ شراب و هر چیزی كه انسان را مست كند، چنانچه به خودی خود روان باشد، نجس است و اگر مثل بنگ و حشیش، روان نباشد اگرچه چیزی در آن بریزند كه روان شود، پاك است.
مسأله 116 ـ الكل صنعتی كه برای رنگ كردن درب و میز و صندلی و مانند اینها به كار می برند اگر انسان نداند از چیزی كه مست كننده و روان است درست كرده اند، پاك می باشد.
مسأله 117 ـ اگر انگور و آب انگور به خودی خود یا به واسطه پختن جوش بیاید خوردنش حرام ولی نجس نیست.
مسأله 118 ـ خرما و مویز و كشمش و آب آنها اگر جوش بیایند پاك، و خوردن آنها حلال است.
10 ـ فقّاع
مسأله 119 ـ فقّاع كه از جو گرفته می شود و به آن آب جو می گویند نجس است، ولی آبی كه به دستور طبیب از جو می گیرند و به آن ماء الشعیر می گویند پاك می باشد.
11 ـ عرق شتر نجاستخوار
مسأله 120 ـ عرق شتر نجاستخوار، نجس است، ولی اگر حیوانات دیگر، نجاستخوار شوند از عرق آنها اجتناب لازم نیست.
عرق جنب از حرام
مسأله 121 ـ عرق جنب از حرام، نجس نیست، ولی احتیاط واجب آن است كه با بدن یا لباسی كه به آن آلوده شده، نماز نخوانند.
مسأله 122 ـ اگر انسان در موقعی كه نزدیكی با زن، حرام است (مثلاً در روزه ماه رمضان) با زن خود نزدیكی كند بنا بر احتیاط واجب باید از عرق خود در نماز
[34]
اجتناب نماید.
مسأله 123 ـ اگر جنب از حرام نتواند غسل نماید، و عوض غسل: تیمم نماید بنابر احتیاط واجب باید از عرق خود در نماز اجتناب نماید.
مسأله 124 ـ اگر كسی از حرام جنب شود و بعد با حلال خود نزدیكی كند بنابر احتیاط واجب، باید از عرق خود در نماز اجتناب كند، ولی اگر اول با حلال خود نزدیكی كند و بعد از حرام، جنب شود، واجب نیست از عرق خود اجتناب كند.
راه ثابت شدن نجاست
مسأله 125 ـ نجاست هر چیز از سه راه ثابت می شود:
اوّل: خود انسان یقین كند چیزی نجس است، و اگر گمان داشته باشد چیزی نجس است لازم نیست از آن اجتناب نماید، مگر آن كه به واسطه گمان، اطمینانی كه مردم عادی آن را علم به حساب می آورند حاصل شود، كه در این صورت اجتناب لازم است. بنابراین غذا خوردن در قهوه خانه و مهمانخانه هایی كه افراد لاابالی و كسانی كه پاكی و نجسی را مراعات نمی كنند، در آنها غذا می خورند، اگر انسان یقین نداشته باشد غذایی را كه برای او آورده اند نجس است اشكال ندارد.
دوّم: كسی كه چیزی در اختیار او است بگوید آن چیز نجس است، مثلاً همسر انسان یا نوكر یا كلفت بگوید ظرف یا چیز دیگری كه در اختیار او است نجس می باشد.
سوّم: دو مرد عادل بگویند چیزی نجس است و نیز اگر یك نفر عادل هم بگوید چیزی نجس است، بنابر احتیاط واجب باید از آن چیز اجتناب كرد.
مسأله 126 ـ اگر به واسطه ندانستن مسأله، نجس بودن و پاك بودن چیزی را نداند، مثلاً نداند كه عرق جنب از حرام پاك است یا نه، باید مسأله را بپرسد، ولی اگر با این كه مسأله را می داند، چیزی را شك كند پاك است یا نه، مثلاً شك كند آن چیز خون است یا نه، یا نداند كه خون پشه است یا خون انسان، پاك می باشد.
مسأله 127 ـ چیز نجسی كه انسان شك دارد پاك شده یا نه، نجس است، و چیز پاك را اگر شك كند نجس شده یا نه، پاك است. و اگر هم بتواند نجس بودن یا پاك بودن آن را بفهمد لازم نیست تحقیق كند.
مسأله 128 ـ اگر بداند یكی از دو ظرف یا دو لباسی كه از هر دوی آنها استفاده می كند نجس شده، و نداند كدام است، باید از هردو اجتناب كند، بلكه اگر مثلاً
[35]
نمی داند لباس خودش نجس شده یا لباسی كه هیچ از آن استفاده نمی كند و مال دیگری است، باز هم احتیاط آن است كه از لباس خودش اجتناب نماید، اگرچه لازم نیست.
راه نجس شدن چیزهای پاك
مسأله 129 ـ اگر چیز پاك به چیز نجس برسد و هردو یا یكی از آنها به طوری تر باشد كه تری یكی به دیگری برسد، چیز پاك نجس می شود، و اگر تری به قدری كم باشد كه به دیگری نرسد، چیزی كه پاك بوده نجس نمی شود.
مسأله 130 ـ اگر چیز پاكی به چیز نجس برسد و انسان شك كند كه هردو یا یكی از آنها تر بوده یا نه، آن چیز پاك نجس نمی شود.
مسأله 131 ـ دو چیزی كه انسان نمی داند كدام پاك و كدام نجس است اگر چیز پاكی با رطوبت به یكی از آنها برسد، نجس نمی شود، ولی اگر یكی از آنها قبلاً نجس بوده و انسان نداند پاك شده یا نه، چنانچه چیز پاكی به آن برسد نجس می شود.
مسأله 132 ـ زمین و پارچه و مانند اینها اگر رطوبت داشته باشد هر قسمتی كه نجاست به آن برسد نجس می شود و نقاط دیگر آن پاك است و همچنین است خیار و خربزه و مانند اینها.
مسأله 133 ـ هرگاه شیره و روغن روان باشد همین كه یك نقطه از آن نجس شد، تمام آن نجس می شود. ولی اگر روان نباشد تمام آن نجس نمی شود بلكه فقط جائی كه نجاست به آن رسیده نجس می شود.
مسأله 134 ـ اگر مگس یا حیوانی مانند آن، روی چیز نجسی كه تر است بنشیند و بعد روی چیز پاكی كه آن هم تر است بنشیند، چنانچه انسان بداند نجاست همراه آن حیوان بوده، چیز پاك نجس می شود، و اگر نداند پاك است.
مسأله 135 ـ اگر جایی از بدن كه عرق دارد نجس شود و عرق از آن جا به جای دیگر برود، هرجا كه عرق به آن برسد نجس می شود، و اگر عرق به جای دیگر نرود جاهای دیگر بدن پاك است.
مسأله 136 ـ اخلاطی كه از بینی یا گلو می آید، اگر خون داشته باشد; جایی كه خون دارد نجس و بقیه پاك است پس اگر به بیرون دهان یا بینی برسد، مقداری را كه
[36]
انسان یقین دارد جای نجس اخلاط به آن رسیده، نجس است و محلی را كه شك دارد جای نجس به آن رسیده یا نه، پاك می باشد.
مسأله 137 ـ اگر آفتابه ای را كه ته آن سوراخ است روی زمین نجس بگذارند چنانچه آب طوری زیر آن جمع گردد كه با آب آفتابه یكی حساب شود، آب آفتابه نجس می شود، و اگر سوراخ آن به زمین نجس متّصل نباشد و آب زیر آفتابه با آب داخل آن یكی حساب نشود آب داخل آفتابه نجس نمی شود.
مسأله 138 ـ اگر چیزی داخل بدن شود و به نجاست برسد، در صورتی كه بعد از بیرون آمدن، آلوده به نجاست نباشد پاك است، پس اگر اسباب اماله یا آب آن در مخرج غائط وارد شود، یا سوزن و چاقو و مانند اینها در بدن فرو رود و بعد از بیرون آمدن، به نجاست آلوده نباشد نجس نیست. و همچنین است آب دهان و بینی اگر در داخل به خون برسد و بعد از بیرون آمدن به خون آلوده نباشد.
احكام نجاسات
مسأله 139 ـ نجس كردن خط و ورق قرآن حرام است، و اگر نجس شود باید فوراً آن را آب بكشند.
مسأله 140 ـ اگر جلد قرآن نجس شود باید آن را آب بكشند.
مسأله 141 ـ گذاشتن قرآن روی عین نجس، مانند خون و مردار اگرچه آن عین نجس خشك باشد حرام است، و برداشتن قرآن از روی آن واجب می باشد.
مسأله 142 ـ نوشتن قرآن با مركب نجس، اگرچه یك حرف آن باشد حرام است. و اگر نوشته شود باید آن را آب بكشند، یا به واسطه تراشیدن و مانند آن كاری كنند كه از بین برود و چنانچه از بین نمی رود باید آن را آب بكشند.
مسأله 143 ـ باید از دادن قرآن به كافر خودداری كنند، و اگر قرآن در دست اوست در صورت امكان از او بگیرند ولی چنانچه مقصود از دادن قرآن و یا داشتن قرآن تحقیق و مطالعه در دین باشد و نیز انسان بداند كه كافر با دست تر قرآن را لمس نمی كند اشكالی ندارد.
مسأله 144 ـ اگر ورق قرآن یا چیزی كه احترام آن لازم استـ ( مثل كاغذی كه
[37]
اسم خدا یا پیغمبر(صلی الله علیه وآله) یا امام(علیه السلام) بر آن نوشته شده) در مستراح بیفتد بیرون آوردن و آب كشیدن آن اگرچه خرج داشته باشد واجب است، و اگر بیرون آوردن آن ممكن نباشد بنابر احتیاط واجب به آن مستراح نروند تا یقین كنند آن ورق پوسیده است. و نیز اگر تربت سیّد الشهداء(علیه السلام) در مستراح بیفتد و بیرون آوردن آن ممكن نباشد باید تا وقتی كه یقین نكرده اند كه به كلّی از بین رفته به آن مستراح نروند.
مسأله 145 ـ خوردن و آشامیدن چیز نجس حرام است و نیز خورانیدن عین نجس به اطفال حرام می باشد، ولی اگر خود طفل غذای نجس را بخورد یا با دست نجس غذا را نجس كند و بخورد جلوگیری از او لازم نیست.
مسأله 146 ـ فروختن و عاریه دادن چیز نجسی كه می شود آن را آب كشید اگر نجس بودن آن را اعلام نكند اشكال ندارد، ولی چنانچه انسان بداند كه خریدار یا عاریه گیرنده آن را در خوردن و آشامیدن استعمال می كند باید نجاستش را به او بگوید.
مسأله 147 ـ اگر انسان ببیند كسی چیز نجسی را می خورد یا با لباس نجس نماز می خواند لازم نیست به او بگوید.
مسأله 148 ـ اگر جایی از خانه یا فرش كسی نجس باشد و ببیند بدن یا لباس یا چیز دیگر كسانی كه وارد خانه او می شوند با رطوبت به جای نجس رسیده است، لازم نیست به او بگوید.
مسأله 149 ـ اگر صاحب خانه در بین غذا خوردن بفهمد غذا نجس است، باید به مهمانها بگوید، اما اگر یكی از مهمانها بفهمد لازم نیست به دیگران خبر دهد.
مسأله 150 ـ اگر چیزی را كه عاریه كرده نجس شود اگر بداند كه صاحبش آن چیز را در خوردن و آشامیدن استعمال می كند، واجب است به او بگوید.
مسأله 151 ـ اگر بچّه بگوید چیزی كه در دست او است نجس است و یا بگوید: آن چیز را آب كشیدم، نباید حرف او را قبول كرد. اگرچه بعید نیست حرف بچّه ممیز كه خوب و بد را می فهمد یا بچّه مراهق ( یعنی بچّه ای كه نزدیك به بلوغ است) معتبر باشد.